W dobie pracy zdalnej, hybrydowej i rozproszonych zespołów zapewnienie bezpiecznego i efektywnego dostępu do zasobów firmowych stało się jednym z kluczowych wyzwań dla wielu przedsiębiorstw. Wybór technologii, która umożliwi pracownikom dostęp do firmowych danych, aplikacji i środowisk, nie jest jednak oczywisty. Najczęściej rozważane są dwie opcje: tradycyjna sieć VPN oraz coraz popularniejsze narzędzia do zdalnego dostępu. Oba rozwiązania działają inaczej, mają swoje zalety i ograniczenia – dlatego warto je dobrze poznać, zanim podejmiesz decyzję.
Czym właściwie jest VPN?
VPN, czyli Virtual Private Network, to rozwiązanie pozwalające pracownikom połączyć się z siecią firmową z dowolnego miejsca na świecie. W praktyce wygląda to tak, że komputer użytkownika tworzy zaszyfrowane połączenie (tzw. tunel) z serwerem VPN w firmie, dzięki czemu może korzystać z firmowych zasobów tak, jakby fizycznie znajdował się w biurze.
Brzmi bezpiecznie? I słusznie – VPN pozwala skutecznie ukryć ruch sieciowy, zapewniając prywatność i dostęp do wewnętrznych systemów, takich jak bazy danych, serwery plików czy drukarki sieciowe. Nic dziwnego, że to rozwiązanie od lat wykorzystywane jest przez korporacje i instytucje publiczne.
Jednak nie wszystko złoto, co się świeci. VPN wymaga najczęściej ręcznej konfiguracji, zarówno po stronie serwera, jak i użytkownika. Zdarza się, że pracownik musi radzić sobie z błędami certyfikatów, zrywającym się połączeniem czy potrzebą instalacji dodatkowego oprogramowania. Co więcej – po uzyskaniu dostępu do sieci firmowej, ma on z reguły dostęp do wszystkiego, co w niej się znajduje. To z jednej strony wygoda, ale z drugiej – potencjalne ryzyko.
A czym jest zdalny dostęp?
W przeciwieństwie do VPN-u, narzędzia do zdalnego dostępu (Remote Access Tools) nie łączą pracownika z całą siecią, lecz bezpośrednio z konkretnym komputerem lub urządzeniem w firmie. Wyobraź sobie, że pracujesz z domu i „wchodzisz” do swojego komputera w biurze, widząc jego ekran i mogąc wykonywać wszystkie czynności, tak jakbyś przed nim siedział.
To podejście znacznie prostsze dla użytkownika. Wystarczy aplikacja lub przeglądarka internetowa i kilka kliknięć, by rozpocząć pracę. Nie trzeba konfigurować tuneli, kombinować z adresami IP czy angażować zespołu IT za każdym razem, gdy coś pójdzie nie tak.
Zdalny dostęp sprawdza się doskonale w pracy hybrydowej, w wsparciu technicznym (gdy specjalista IT musi pomóc pracownikowi lub klientowi), a także w sytuacjach awaryjnych – np. gdy potrzebujesz dostać się do służbowego komputera w weekend.
Warto też wspomnieć o funkcji dostępu bez nadzoru, dzięki której można połączyć się z komputerem pozostawionym w biurze bez konieczności potwierdzania sesji przez drugą stronę. Idealne dla administratorów czy osób zarządzających serwerami.
Co będzie lepsze dla Twojej firmy?
Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi – wszystko zależy od potrzeb. Jeśli Twoja firma ma rozbudowaną infrastrukturę, wiele serwerów, urządzeń i aplikacji działających lokalnie, a pracownicy muszą mieć do nich stały dostęp – VPN może być logicznym wyborem. Ale pod warunkiem, że masz zespół IT, który potrafi go dobrze skonfigurować i utrzymać.
Z kolei jeśli zależy Ci na prostocie, chcesz umożliwić pracownikom szybki dostęp do komputerów zdalnych bez skomplikowanej infrastruktury, albo potrzebujesz narzędzia do bieżącego wsparcia technicznego – zdalny dostęp będzie znacznie wygodniejszym rozwiązaniem.
Firmy coraz częściej decydują się na rozwiązania hybrydowe – łączą VPN dla działów technicznych z narzędziami zdalnego dostępu dla reszty zespołu. Dzięki temu każdy ma to, czego potrzebuje, a systemy są lepiej chronione.
A co z bezpieczeństwem?
To kluczowa kwestia i warto zaznaczyć: oba rozwiązania – przy odpowiednim wdrożeniu – mogą być bezpieczne. VPN bazuje na szyfrowaniu tunelu i zabezpieczeniu połączenia na poziomie sieci. Z kolei narzędzia do zdalnego dostępu często korzystają z nowoczesnych metod szyfrowania end-to-end, uwierzytelniania dwuskładnikowego i logowania aktywności użytkowników.
W praktyce większe ryzyko wiąże się z ludzkim błędem niż z samą technologią. Dlatego kluczowe jest szkolenie pracowników, regularne aktualizacje i monitorowanie sesji – niezależnie od tego, na które rozwiązanie się zdecydujesz.
Koszty i utrzymanie
Budowa własnej infrastruktury VPN to proces wymagający czasu, wiedzy i zasobów. Serwery, certyfikaty, konfiguracja sieci, wsparcie użytkowników – wszystko to kosztuje. Dla większych firm może to być uzasadniony wydatek, ale dla mniejszych – bariera wejścia.
Z kolei narzędzia zdalnego dostępu dostępne są zazwyczaj w modelu subskrypcyjnym, z gotową infrastrukturą w chmurze i wsparciem technicznym w pakiecie. Nie trzeba niczego instalować lokalnie, nie ma ukrytych kosztów, a skalowanie systemu jest błyskawiczne.
Wybór pomiędzy VPN a zdalnym dostępem to nie tylko kwestia technologii, ale przede wszystkim dopasowania do sposobu pracy Twojej firmy. Oba rozwiązania mają swoje miejsce i mogą się uzupełniać. Jeśli zależy Ci na pełnej kontroli nad siecią i dostępem do wszystkich zasobów – VPN może być właściwy. Jeśli jednak chcesz działać szybciej, bezpieczniej i bardziej elastycznie – rozważ nowoczesne narzędzia zdalnego dostępu.
Zastanów się, kto ma korzystać z danego rozwiązania, w jakich scenariuszach i jakie są Twoje możliwości techniczne. A jeśli nadal masz wątpliwości – porozmawiaj z doradcą technologicznym. Lepiej dobrać rozwiązanie świadomie, niż później żałować źle podjętej decyzji.